ره نگاشت یا نقشه راه – بخش اول

«ره نگاشت»های علوم و فناوری که گاهی با عنوان «کارراهه یا نقشه راه» علوم و فناوری نیز ترجمعه شده اند بیشتر در صنعت، دولت و دانشگاه برای به تصویر کشیدن ارتباطی ساختاری بین علوم، فناوری و کاربردهای آن ها استفاده میشود. ره نگاشت ها به عنوان تصمیم یار به منظور بهبود هماهنگی بین فعالیت ها و منابع در محیط های دارای پیچیدگی و عدم قطعیت روز افزون، مورد استفاده قرار می گیرند. کاربردهای مشخص ره نگاشت ها عبارتند از:

۱-مدیریت علوم و فناوری، که شامل راهبرد (استراتژی) ، برنامه ریزی، اجرا ، بازنگری و گذار می باشد.

۲-بازاریابی علوم و فناوری

۳-بهبود ارتباطات بین پژوهشگران، فناوران (تکنولوژیست ها)، مدیران تولید، تامین کنندگان، کاربران و سایز ذینفعان

۴-شناسایی شکاف ها (فاصله ها) و فرصت ها در برنامه های علوم و فناوری

۵-شناسایی موانع پیش روی توسعه تولید سریع و کم هزینه

همچنین ، مدیران علوم و فناوری از ره نگاشت ها برای شناسایی حوزه های علوم و فناوری نوید بخش نیز استفاده می کنند و از آن ها برای شتاب بخشی به روند تبدیل علوم و فناوری به محصولات نهایی بهره می برند.

معرفی ره نگاشت

پیشرفت سریع و جهانی شدن علوم و فناوری، پیچیدگی های مدیریتی علوم و فناوری را به طور اساسی افزایش داده است. اساسا رشد موازی علوم و فناوری اطلاعات، نوید بخش ظهور ابزارهای تصمیم یار پیشرفته ای است که در سازمان های علمی و فناورانه (که پیچیدگی آنان رو به افزایش است)، پشتیبان مدیریت هستند. شاخص ها، داده کاوی، بازیابی، اطلاعات، ره نگاشت ها و دیگر فناوری های اطلاعات محور، هم زمینه ی کاربردهای علمی و هم مستندسازی های ادبیات، روز به روز مورد توجه ی بیشتری قرار می گیرد. مطالعات نشان می دهد که به جای تلاش برای فهم چگونگی ارتقای توانمندی های این ابزارهای تصمیم یار، دقت و تلاش بیشتری برای توسعه و ارایه این ابزارهای تصمیم یار به بازار انجام شده استبه همین دلیل کیفیت تصمیمات و فناوری های مربوط در حال پیش گرفتن از کاربردهای آن ها است. در این مقاله که توسط گروه تحقق محصول تهیه شده بر روی یک دسته از این ابزارهای تصمیم یار متمرکز می شودکه مجموعه ای از فنون، تحت عنوان «ره نگاشت» را در بر می گیرد.

تعاریف:

عموما یک ره نگاشت مبین نحوه چیدمال مسیر ها و جاده های موجود (و یا ممکن) در یک موقعیت جغرافیایی خاص است. در زندگی روزمره، ره نگاشت ها مورد استفاده مسافرانی قرار می گیرد که می خواهند برای رسیدن به مقصد نهایی، از بین مسیرهای قابل انتخاب موجود یکی را برگزینند. بنابراین یک ره نگاشت، همچون ابزاری برای مسافر به منظور برنامه ریزی سفر است که امکان درک مسیر، میزان نزدیکی، جهت و تا اندازه ای قطعیت آن را فراهم می آورد.

بررسی ادبیات موضوع مشخص می کند واژه ره نگاشت یا نقشه راه به عنوان استعاره ای محبوب برای برنامه ریزی منابع علوم و فناوری بکار می رود. تعبیر ره نگاشت سازی فعل جدیدی است که فرآیند توسعه ی ره نگاشت را تشریح می کند. معمولا روش ره نگاشت سازی در بردارنده ی سازو کارهای تعامل اجتماعی ، یک تجربه ی یادگیری و ابزار ارتباطی برای مشارکت کنندگان در تدوین نقشه راه می باشد.

«رابرت گالوین» رییس سابق شرکت موتورولا در مقام دفاع از ره نگاشت های علوم و فناوری، تعریف ذیل را پیشنهاد می دهد:

“ره نگاشت، نگاهی گسترده به آنده ی حوزه های تحقیقاتی منتخب است که از دانش و تصور جمعی درباره ی روشن ترین پیشران های تغییر در آن زمینه تشکیل می شود….. ره نگاشت ها در مورد چشم اندازها آگاهی می دهند و منابع را از بخش خصوصی و دولتی جذب می کنند. ارزیابی ها را ترغیب نموده و بر پیشرفت کارها نظارت می کنند. آن ها فهرستی از امور ممکن در زمینه ای خاص هستند…….. در مهندسی، فرآیند ره نگاشت سازی، تاثیر مثبت فراوان بر مدیران دولتی و صنعتی ای دارد که پرسش هایشان در مورد نحوه ی حمایت از فناوری بنیادین بی پسخ مانده است.”

ره نگاشت فوق ره نگاشت ملی فناوری نیمه رسانا و نیازهای فناوری است.

بنابراین ، ره نگاشت علوم و فناوری، دیدگاه یا چشم اندازی مورد وفاق از دورنمای علوم و فناوری آینده برای تصمیم گیران فراهم می کند. فرآیند ره نگاشت سازی، راهکاری برای شناسایی، ارزیابی و انتخاب گزینه های راهبردی )استراتژیک* در راستای تحقق اهداف آرمانی علوم و فناوری ، ارائه می دهد.

پایان بخش اول

گروه تحقق محصول توانایی مشاوره در خصوص تدوین ره نگاشت در حوزه های استاندارد، علوم، فناوری ، محصول و … را دارد فقط کافیست تماس بگیرید.